LİSAN Güzel dil Türkçe bize, Başka dil gece bize. İstanbul konuşması En sâf, en ince bize. Lisanda sayılır öz Herkesin bildiği söz; Ma’nâsı anlaşılan Lûgate atmadan göz. Uydurma söz yapmayız, Yapma yola sapmayız, Türkçeleşmiş, Türkçedir; Eski köke tapmayız. Açık sözle kalmalı, Fikre ışık salmalı; Müterâdif sözlerden Türkçesini almalı. Yeni sözler gerekse, Bunda da uy herkese, Halkın söz yaratmada Yollarını benimse. Yap yaşayan Türkçeden, Kimseyi incitmeden. İstanbul’un Türkçesi Zevkini olsun yeden. Arapçaya meyletme, İran’a da hiç gitme; Tecvîdi halktan öğren, Fasîhlerden işitme. Gayrılı sözler emmeyiz, Çocuk değil, memeyiz! Birkaç dil yok Tûran’da, Tek dilli bir kümeyiz. Tûran’ın bir ili var Ve yalnız bir dili var. Başka dil var diyenin, Başka bir emeli var. Türklüğün vicdânı bir, Dîni bir, vatanı bir; Fakat hepsi ayrılır Olmazsa lisânı bir. ZİYA GÖKALP Bu Şiir Hakkında Bilgiler:
Şair ve Dönem: Ziya Gökalp, Türk edebiyatının Tanzimat sonrası dönemlerinde etkili olmuş bir şair ve düşünürdür. Bu şiir, özellikle Türkçe’nin önemine vurgu yapan milliyetçi bir temaya sahiptir.
Konu ve Tema: Şiir, Türk dilinin önemine ve Türkçe’nin korunmasına yönelik bir tema işler. Türkçenin saflığı, anlaşılırlığı, güzellikleri ve milli bir değer olarak vurgulanır. Aynı zamanda milli birlik ve beraberlik teması da işlenir.
Biçim ve Teknik Özellikler: Şiir, düz yazıdan farklı olarak nazım bir şekilde yazılmıştır. Beyitlerden oluşur ve ölçüleriyle bir nazım birimi oluşturur. Ayrıca kafiye ve redif kullanımı gibi geleneksel Türk şiiri özelliklerini taşır.
Dil ve Üslup: Gökalp, dilin önemine vurgu yaparken sade bir dil kullanır. Şiirin dilinde milli bir tavır ve sadelik bulunur.
Ses Sanatları: Şiir, ses güzelliklerine önem verir. Kafiye ve redif kullanımı, ritmi güçlendirir. Bu, şiirin estetik bir yapıya sahip olmasını sağlar.
Sembolizm ve Metaforlar: Şiir, Türkçenin saflığı ve güzelliği gibi soyut kavramları somut imgelerle anlatarak sembolizm ve metaforları kullanır.
Milliyetçilik ve İdeoloji: Gökalp, eserlerinde gen often milliyetçi bir tavır sergiler. Bu şiirde de Türklük ve Türk birliği vurgulanarak dilin önemi, milli birlik ve beraberlik ideolojisi işlenir.
Tarih ve Kültür Bağlamı: Gökalp, eserlerinde genellikle Türk tarihine ve kültürüne vurgu yapar. Bu şiirde de Tûran coğrafyasına atıflar ve Türk milletinin birliğine vurgu yapılır.
Bu özellikler, Ziya Gökalp’in genel edebi tarzını yansıtan unsurlardır.